Globalizacija je naziv za pretvaranje svijeta u jedinstven prostor. Redom razvoja odgovarajucih teorija, tehnologija i mehanizama, globalizacija se proteze na pojedine velike sektore zivota: informacije, ekonomija, politika, pravo. Opstanak na Zemlji prvi je uoceni nedjeljivi problem covjecanstva, ekoloska globalizacija je primordijalna globalizacija. U isti mah, silom drustvenog konteksta covjekovog odnosa sa zivotnom okolinom, »ekologija je okvir ekonomije – i obratno«,¹ a ekonomija okvir politike – i obratno. Iz tog spleta pojmova i procesa nicu pojave globalizacije.
U nase vrijeme svijet dozivljava ozbiljnu reviziju mjerila (ekonomske) snage i uspjesnosti (odrzivosti) drustvenopolitickih sistema. Sve do druge polovine XX vijeka ekonomija je prakticno priznavala samo kvantitativne opste pokazatelje rasta (progresa) u saldiranju prometa ljudsko drustvo–prirodni okolis. Problem je tada uocen, ali jos uvijek nije rijesen: »nas sistem ekonomskih racuna dosta dobro mjeri dobra i usluge sto ih proizvodi covjek, dok nemamo nikakvih slicnih tehnika za kolektivno mjerenje prirodnih izvora i posrednih ucinaka rasta«.² Stanje se ipak bitno promijenilo. Danas u razvijenim zemljama imaju puno pravo gradjanstva makroekonomske teorije koje radikalno kritikuju najvaznije vazece opste parametre socio-ekonomskog napretka. Proizvod i prihod po glavi stanovnika gube status najboljih i najobjektivnijih indikatora bogatstva i razvijenosti drustvenopolitickih zajednica. Njegovo velicanstvo »drustveni proizvod« (BNP, GDP) ne uziva vise neprikosnoveno postovanje kao prava »mjera ekonomskog uspjeha«.³ Procjena stanja gospodarstva i drustva legitimno ukljucuje pojmove kao sto su »kvalitet zivota«, »kapacitet sredine«, »odrzivi/uravnotezeni razvoj«, koji odrazavaju ekoloske aspekte covjekovog specificnog, drustveno-ekonomski odredjenog kolektivnog, genericnog odnosa prema prirodi. Ocigledni su zahtjevi za uvodjenjem novih mjera i pokazatelja, pomocu kojih bi se tacnije pratile i uracunavale neizbjezne posljedice privrednih aktivnosti u covjekovom okolisu. Siromasenje resursa, degradacija zivotne sredine, umanjivanje »prirodnog kapitala«⁴ – postaju redovan sastavni dio ekonomskog bilansa, makar i preko mjerenja tek pojedinih aspekata opste »sredinske« (environmental) problematike. Znacaj »ekoloskih parametara« nesumnjivo se povecava u svim oblicima i metodama ocjenjivanja tekuceg stanja, kao i predvidjanju i planiranju buduceg razvoja. Ekoloska svijest, ispoljena u interesu za racionalizacijom iskoristavanja prirodnih resursa (narocito neobnovljivih), u brizi za ocuvanjem raznovrsnosti zivog svijeta (biodiverziteta) na Zemlji, u brizi za zastitu kvaliteta covjekove zivotne sredine – ukljucuje se u sociopoliticke i ekonomske tokove, ne vise kao ukrasna filozofska deklaracija, nego kao stalan prakticni element u projektovanju i realizaciji privrednih (i drugih) poduhvata. U cilju efikasne primjene objektivnih saznanja i teorijskih koncepcija moderne nauke o prirodi, pronalaze se egzaktne nove mjere i pokazatelji. Stvarno, a ne formalno, ekolosko vrednovanje razvojnih programa postaje obavezna komponenta ekonomskog planiranja. Savremena makroekonomika suocava se sa zadatkom da promptno asimilira ekoloska saznanja i prognoze, kako lokalne tako i globalne, te da predvidja i obezbedjuje njihovu implikaciju. 
Vise ne moze biti sporno da ekonomski rast mora uvazavati posljedice po »sredinske resurse, na kojima u krajnjoj liniji baziraju sve ekonomske aktivnosti«.⁵ Egzaktna ocjena »nosivosti sredine« (»carrying capacity«) spada medju temeljne odrednice modernih gospodarskih projekata. Jedan od mnogobrojnih foruma, koji je okupio priznate medjunarodne institucije i strucnjake iz oblasti ekonomije i ekologije, odlucno je zahtijevao da »ekonomska liberalizacija i druge politike koje promoviraju nacionalni bruto proizvod« moraju biti pracene adekvatnim mjerama »sredinske politike« (»environmental policy«),⁶ kako bi se izbjeglo pogorsavanje kvaliteta ljudskog zivota, pa i sama perspektiva ljudskog opstanka.
Ne bi se moglo reci da je dosadasnji privredni rast bas blagotvorno uticao na stanje covjekove zivotne sredine, lakse bi bilo naci argumente za suprotno stanoviste.⁷ Stoga razvijeni dijelovi savremenog svijeta obilno ulazu u zastitu i unapredjenje prirodnog okolisa. Medjutim, to sebi mogu u znacajnijoj mjeri dozvoljavati samo snazne ekonomije, ubjedljivo nadmocne u uslovima liberalne trzisne konkurencije. Ekoloski korektivi ekonomskog liberalizma dostupni su prije svega jacim privredama, isto kao i socijalni. U svakom slucaju, sazrela je svijest da zivotni interesi covjeka, u lokalnim i globalnim razmjerama, zahtijevaju da se pri svakom koraku privrednog razvoja ostvaruje sinteza raspolozivog znanja, te puna i efikasna implementacija tog znanja u realizaciji svih i svacijih razvojnih projekata. Fenomen globalizacije ima snazno uporiste u ovim zahtijevima koji imaju visestruku i svestranu podrsku svjetske nauke. 
Novi pristupi evaluaciji razvojnih tokova neminovno unose promjene i u temeljne principe ekonomije. Motiv zarade pada sa pijedestala kljucne, odlucujuce, jedine prave vucne sile razvoja. U svjetskim politickim i ekonomskim kretanjima jaca znacaj etickog faktora, bitno povezanog sa ukljucenjem kvalitativnih (tj. ekoloskih) parametara privrednog rasta. Jedan rani prorok nastupanja etike i estetike u ulozi opsteg faktora progresa – americki »ekoloski svetac« Aldo Leopold (1886–1948), davno je upozorio na »precjenjivanje motiva zarade« kao glavne lokomotive progresa, te naglasavao da »u podlozi ekonomskog sistema postoje (takodjer) eticke i esteticke premise«.⁸ Danas je ocito da profitni interesi opasno protivurjece elementarnijim i fundamentalnijim interesima, interesima zajednickog opstanka. Deklaracija konferencije Ujedinjenih nacija o covjekovoj okolini iz Stokholma 1972. apelovala je na drzave »da aktivnosti pod njihovom jurisdikcijom ne uzrokuju stetu okolisu drugih drzava«.⁹ Taj apel nedvosmisleno pledira za eticnoscu, a ne sebicnoscu, prije svega u ekonomskim poduhvatima. Mozda je apel u prvi mah zvucao utopijski, ali se medjunarodna zajednica uskoro ipak pocela hvatati u kostac sa globalnim ekoloskim problemima. Ukratko, svjetskoj politici vise nije dozvoljena kratkovidost, ona mora poceti da slusa podatke, upozorenja i prognoze egzaktne nauke. 
Montrealski protokol (1987) o obaveznim mjerama protiv unistavanja ozonosfere, potpisan od preko sto drzava, bio je prvi u seriji medjunarodnih dokumenata posvecenih ekoloskim prijetnjama koje mogu ugroziti citavu planetu. Cijena provedbe ugovorenih mjera nije mala. Napustanje upotrebe hlor-fluor-ugljicnih (CFC) plinova, saglasno odredbama Montrealskog sporazuma, imace ogromne ekonomske posljedice. Samo u Sjedinjenim Americkim Drzavama godisnja proizvodnja tih plinova vrijedi oko 750 miliona dolara, a vrijednost dobara i usluga koji izravno zavise o CFC iznosi cak 27 milijardi dolara; osim toga, instalirana oprema i produkti kojima treba CFC za odrzavanje i opravke stoji dodatnih 127 milijardi dolara. Redukcijom svega toga dovodi se u pitanje 700 000 radnih mjesta.¹⁰ Pa ipak su upravo SAD bile najglasniji zagovornik sporazumijevanja o zabrani CFC gasova i uporan predvodnik citave duge i slozene medjunarodnopoliticke aktivnosti koja je dovela do sklapanja Montrealskog ugovora. Time je vodeca ekonomska i vojnopoliticka sila svijeta jasno podvukla neminovnost prihvatanja novih tema i neophodnih novih modela u vodjenju svjetskih poslova. Sa relativizacijom motiva zarade i sirokim prodorom ekoloske problematike na ekonomskopoliticku pozornicu, strahovito narasta uloga novog morala u svjetskoj politici, zasnovanog na spoznatim opstim interesima (znanost!) koji postaju realni temelj modernog humanizma. 

¹ Berberovic Lj., »Ekonomija i ekologija«, Revija 99 (Sarajevo), br. 4, str. 46, 1996.
² Brown L. R., Svijet bez granica, »Globus«, Zagreb 1979, str. 15.
³ Dagupta P. & Maler K. G., »The Environment and Emerging Developments Issues«, World Bank Economic Review, Supplement, 1991. 
⁴ Ibidem, str. 33.
⁵ Arrow K., Bolin B., Costanza R., Dagupta P., Folke C., Holling C. S., Jansson B. O., Levin S., Maler K. G., Perrings C. & Pimentel D., »Economic Growth, Carrying capacity and the Environment«, Science 268 (5210), 1995, str. 520.
⁶ Ibidem, str. 521.
⁷ Jansson A. M., Folke C. & Constanza R. (editors), Investing in Natural Capital – The Ecological Economic Approach to Sustain Ability, Island press, Washington (DC) 1992.
⁸ Leopold A., Round River, Oxford University Press, New York 1993; str. 156–157.
⁹ »Declaration of the United Nation Conference on the Human Environment« (Stockholm, 1972). Unep, Nairobi 1972 (reprint).
¹⁰ »An Economic Portrait of the CFC – Utilizing Industries of the United States. Alliance for Responsible CFC Policy«, Rosslyn (Va.), 1985, str. 10–11.
¹¹ Gore A., Earth in Balance – Forging New Common Purpose, Karthscan Publications Ltd., London 1992, str. 295.
¹² Benedick R. E., Ozone Diplomacy – New Direction in Safeguarding the Planet, Harvard University Press, Cambridge (Mass.) – London (England) 1995 (fifth printing), str. 2.