Broj 244

Svakidasnjica
Iluzija pokreta
ili
U ritmu voza za Vankuver

(Uputstvo za upotrebu: Citati u molskoj notnoj skali. Allegro 
non troppo e molto maestoso.)

u kupeu putnickog voza za vankuver nepomican posmatram nepomicne stvari kako promicu pred mojim ocima sta se to desava unutar i izvan voza nista se u stvari ne pomjera nepromjenljivi putnik je smjesten u kupe oznacen brojem i omedjen zidovima vagona idealna apsolutno ostvarena racionalna utopija kontrolori i hrana se krecu od kupea do kupea karte na pregled molim svjeza kafa hladni sokovi i sendvici jedino toaleti nude bijeg iz ovog zatvorenog sistema oni su fantazma ljubavnika izlaz iz nevolje i ubjeziste za djecu malo prostora za iracionalnost poput ljubavnih afera u utopijama iz ranijih vremena epizode nekontrolisanog praznog hoda prepustenog slobodnoj volji ostalo ima svoje mjesto u drobilici pravilo je da samo racionalizovana celija moze da putuje voz se pretvorio u balon panopticne snage koja dovodi u red zatvor koji omogucava produkciju poretka samodovoljnu i autonomnu sigurnosnu komoru jedino tako se moze savladati rastojanje i prostor i osloboditi se zavisnosti od lokalnog korijenja u kupeu – nepomicnost poretka odmor i san ovdje neprikosnoveno vladaju nema se sta raditi sve je na svom mjestu kao u hegelovoj filozofiji prava svaki putnik je rasporedjen u prostoru poput komadica stamparskog mastila na stranici prema pravilima vojnog reda napolju vlada drugacija nepokretnost nepokretnost stvari planina parcadi zelenih polja i suma malih sela kolonada stambenih blokova crnih urbanih silueta na ruzicastom vecernjem nebu svjetlucanje nocnih lampi na moru u kojem leze kljucevi pocetaka i nastavaka nasih istorija voz generalizuje znacenje direrove melanholije spekulativno iskustvo svijeta biti izvan ovih stvari koje ostaju u mjestu odvojene i apsolutne biti uskracen za njihovo znacenje i smisao iznenadjen njihovom efemernoscu biti opijen osjecanjem prolaska i napustanja ipak ove stvari se ne pomjeraju jedini pokreti koje u sebi sadrze proizvod su trenutne promjene perspektive posmatraca ni ja ni one se ne pomjeramo s mjesta samo je vizija ta koja stalno razgradjuje iznova kreira odnose izmedju ovih staticnih elemenata izmedju unutrasnje i spoljasnje nepokretnosti nalazi se odredjeni quid pro quo tanusna ostrica koja izvrce njihovu postojanost inverziju proizvode donja ivica prozora i sina dva motiva koji se mogu prepoznati u putopisima zila verna i viktora igoa komandna tabla nautilusa providni stit izmedju svijeta promjenljivih utisaka posmatraca i pomjeranja realnosti okeana gvozdena sina prava linija sijece prostor pretvara bezbrizne identitete tla u brzinu kojom ono nestaje u daljini prozorsko okno omogucava nam da vidimo sina nam dozvoljava da prodjemo kroz prostor dva medjusobno komplementarna nacina odvajanja prvi kreira posmatracevu distancu ne smijes dodirnuti sto vise vidis manje mozes uhvatiti rukom onesposobljavanje ruke u korist vece mobilnosti oka drugi ispisuje beskrajnu liniju prolaska red napisan samo u jednoj ali beskonacnoj liniji 

prozorsko okno i gvozdje razdvajaju putnikovu unutrasnjost od snage postojanja i realnosti toliko je velika sila spoljasnje tisine tisina ovih stvari napolju iza prozorskog okna sa velike udaljenosti potice nase sjecanje da govori izvlaci na svijetlo dana snove o nasim tajnama jedino odvajanje stvara buku pokret stvara dvije izvrnute tisine otkucava ritam zvuk udaraca po sinama vibracije prozorskog okna dodirivanja prostora na udaljenim tackama njihovih granica ove raskrsnice se ne mogu locirati svoje postojanje najavljuju kricima u prolasku bukom koja traje tren ili dva granice su necitljive cujne jedino kao jednolican zvuk konstantno trenje unistava tacke kroz koje promice zvuci naznacavaju princip odgovoran za uskracivanje svake aktivnosti putnicima i prirodi masina nevidljiva poput pozorisne menazerije lokomotiva iz daljine spaja sve zvuke sopstvenog rada masina je primum mobile usamljeni bog koji inicira svaku akciju ne samo da odvaja posmatrace i bica vec ih i povezuje ona je pokretni simbol medju njima neumorni radnik sto proizvodi promjene u odnosima izmedju nepokretnih elemenata ona je spoj snova i tehnologije i kreator spekulativnih povrataka lociranih u srcu mehanickog poretka dok traje putovanje traje i spajanje suprotnosti ovakvo putovanje se placa istorijski prag beatifikacije istorija i postoji onamo gdje postoji cijena koja se mora platiti oni u vozu blagosloveni mnogo tisi i ponizniji od onih u avionu kojima je ponudjena apstraktnija i savrsenija pozicija uzivaju blagodeti takvog pretjerivanja na ustrb zadovoljstva da posmatraju sve ono od cega su odvojeni na kraju mora se izaci napolje postoje jedino izgubljeni rajevi i da li je zeljeznicka stanica kraj iluzije jos jedan prag sto se sastoji od trenutnog soka pred izolovanom prirodom zeljeznicke stanice istorija pocinje iznova zustro omotavajuci nepokretni okvir vagona udarci cekicem otkrivaju napukline na tockovima portiri nose prtljag kondukteri se krecu uzduz perona raznobojne kape i uniforme u masi uspostavljaju mrezu starog radnog poretka u nepokretnom svijetu zeljeznicke stanice nepokretna masina se iznenada cini monumentalnom u svojoj inertnosti podsjeca na idola nezavrseno bozanstvo
Srdja Pavlovic 

© 1996 - 2000 Republika & Yurope - Sva prava zadrzana 
Posaljite nam vas komentar