Obrad Savic
POVRATAK RADIO TEXTA

 

Tradicionalno rivalstvo “Glasa” i “Slike”, diskurzivnog i vizuelnog jezika, danas je razreseno u korist dominacije Panopticke paradigme. “Masine vidjenja” (Pol Virilio) su infiltrirane u sve dimenzije Realnosti. Stavise, ekspanzija Ekrannske paradigme se proteze u potpuno nov - kibernetski prostor. Fonocentricki projekt “Glasa” je strukturalno asimilovan u “hegemoniju vida”. Vizuelni jezik preuzima primat u izgradnji najnovije istorije metafizike prisustva. Planetarnu dominaciju Moderne strukturise ovo neuravnotezeno prisustvo slike i zvuka. Mada ekranska kultura u drugi plan potiskuje radio, audiovizuelni omotaca zapadne civilizacije upravo dejstvuje u kodovima reci i slike. U tom globalnom omotacu, koji je fakticki instaliran tek u epohi palnetarnog triumfa tehnike, desilo se jedno “tehnokratsko iskliznuce”, ili, da kazemo jezikom mracnih pisaca gradjanstva, “Udes”! Prema ovoj filozofskoj hipotezi, kontraproduktivni efekti “tehnicke revolucije” nadmasuju njene “emancipatorske potencijale”. Nova tehnologija omogucuje da strukturalna prisila i rezimi disciplinovanja dejstvuju iz a ne iznad drustvenog tela. Tehnologija umrezava decentrirane instance moci i privremeno umanjuje znacaj centralizovane funkcije drzave. Virus tehnoterora obuzeo je zapadnog coveka, njegove institucije i diskurse. “Cyberculture” (informativne autostrade, internet, ekran, kompjuteri, biothenologija, kloniranje, digitalna televizija, itd), obrazuje novu matricu “tehnozocijalizacije”. Antropoloske konsekvence tehnoloske konstrukcije realnosti precizno ekranizuju pomodni filmovi - Hologram Man, Digital Man, Fractal Man.

U svakom slucaju, reproduktivni efekti radia i televizije stoje u osnovi ubrzanog formiranja nove - virtualne realnosti , koja poput Boga, sve cuje i sve vidi. Medijska reciklaza svih realnih i virtuelnih dogadjaja se ispostavlja kao “muzej svih slucajeva”, ekran svih desavanja, simulacija (Jean Baudrillard) i supstitucija (Pol Virilio) istovremeno. Stalna ekaspanzija radija, (“ta gigantska fabrika usmene kulture”), sistematsko sirenje televizije (“taj globalni ekran nepismenih”) okoncava u potpunom medijskom kanibalizmu. Beskonacno emitovanje i kruzenje “poruka” dovodi do putpune implozije i nestanka smisle u medijima. Globalna metastaza radija i televizije, ta endemicna infiltracija medija u svet zivota ubrzava informativnu egzaltaciju, vestacko insceniranje komunikacije. Opsti udes simulacije mogu da izbegnu samo virtuelno asocijalni, oni koji se nisu izlozili prisili medija. Tim zanesenjacima koji su ostali odani “Gutenbergovoj galaksiji” ne preostaje nista drugo do diskurzivne nostalgije koja prebiva u “hipertrofiji pisane reci”.

U tematu Radiotekst, uvrsteni su samo oni prilozi koji nastoje da pokazu do koje je mere Radio ucestvovao u velikom procesu pretvaranja drustva u jedan scenario ciji smo mi zanesena publika.

Za dalja istrazivanja vidi:

1. Neil Strauss, ed., Radiotext(e), Semiotexte, New York, 1993.
2. David Michael Levin. ed., Modernity and the Hegemony of Vision, University of California Press, Berkeley, 1993.
3. Leslie Devereaux & Roger Hillman, eds., Fields of Vision-Fields of Voice, University of California Press, Berkeley, 1995.
4. Zlauddin Sardar, ed., Cyberfuture: Cilture and Politics on the Information Superhigway, Pluto Press, 1996.
5. Claudia Springer, Electronic Eros:Bodies and Desire in the Postindustrial Age, University of Texas Pree, Austin, 1996.

P.S. Uprkos dominaciji “ekranske paradigme” radiofonska turbulencija jos uvek racuna na odlozen efekat. Da podsetimo, posle prve generacije alternativnog, radikalnog, gerilskog, slobodnog, partizanskog, nomadskog i piratskog radija naisla je nova generacija mentalnog, bioloskog i galaktickog radija. Radio teleskopom je tokom 1974 g. poslana poruka ka zvezdanom sistemu Hercules, koji je od zemlje udaljen 25.000 svetlosnih godina. Poruka je odaslata na binarnobm, kompjuterskom jeziku koji sadrzi podatke o nasoj lokaciji, populaciji, kodu, itd. Odgovor jos nije stigao! A mi smo tako nestrpljiivi, jer ko jos moze da podnese pretecu tisinu nebeskih svodova?

 

Sadrzaj