Efekti pritiska Kontakt grupe

Iznudjeni obrt (zasad) bez odjeka

Slijedeci dani ce biti puni iznenadnih poteza kao u partiji saha koja se igra brzopotezno. Bila bi, medjutim, velika zabluda ukoliko bi se i dalje naivno vjerovalo da je moguce kljucne faktore medjunarodnih odnosa i dalje zamajavati ishitrenim potezima koji prikrivaju prave namjere i ciljeve

Novak Pribicevic

Zakljucci sastanka Kontakt grupe odrzanog u Londonu 9. III o.g. rasporedjeni u deset neuobicajeno detaljno elaboriranih tacaka, neposredno su “prozvali" Slobodana Milosevica, pozivajuci ga da preduzme “brze i efikasne korake" u zaustavljanju nasilja na Kosovu, kao i da se angazuje u pronalazenju politickog rijesenja putem dijaloga. Ovo obracanje uokvireno je u dugu listu mjera koje je Kontakt grupa odlucila da preduzme ili podrzi, a koje su sadrzane u tacki 6. londonskog saopstenja. Jos vaznije, Kontakt grupa je utvrdila i odredjene kaznene mjere koje ce biti primenjene odmah, ili nakon deset dana, ukoliko izostanu koraci koji se eksplicitno i imperativno ocekuju od rezima u Srbiji. Te se mjere odnose na uvodjenje sveobuhvatnog embarga na oruzje, zabranu uvoza opreme koja bi mogla da bude upotrebljena za represiju ili terorizam, uskracivanje viza zvanicnicima SRJ i Srbije odgovornim za represiju na Kosovu. Tesko je pretpostaviti da su ove nabrojane pretnje suvise zabrinule politicki vrh u Srbiji. Jer oruzja i odgovarajuce opreme ionako ima dovoljno, a embargo na oruzje bi prije mogao da naskodi Albancima nego vladajucem bezbednosnom establismentu. Jos manji je problem sa zaprecenim uskracivanjem viza, jer operativci u sprovodjenju represija ionako nevoljko napustaju zemlju, a za one koji su ih naredili - vlada drugi rezim putovanja.

Moguce posledice neprihvatanja

Ostaje, medjutim, podtacka d., tacke 7, kojom se “predvidja moratorijum na kreditiranje drzavnog izvoza kojim se podsticu trgovina i investicije, ukljucivsi i finansiranje privatizacije u Srbiji", i koja je svakako morala izazvati najozbiljniju zabrinutost vlasti, jer su predvidive konsekvence sirokog medjunarodnog prihvatanja ove mjere gotovo katastrofalne po inace potpuno istrosenu privredu Srbije. Cinjenica da je Rusija na sjednici Kontakt grupe rezervisala svoj stav u pogledu upravo ove tacke ne cini njeno pretece dejstvo manje poraznim, jer ih neke veoma vazne zemlje, kao sto je na primer Kanada, primjenjuju vec od dana proglasenja i to u siroj interpretaciji nego sto predvidja sam dokumenat Kontakt grupe. Ako izostanu trazeni koraci vlasti u Beogradu, a posebno ako ne dodje do otpocinjanja politickog dijaloga sa legitimnim predstavnicima kosovskih Albanaca, sve zaprecene mjere, ukljucujuci i spomenutu ekonomsko-finansijsku, primenice se kao sankcije i bez potrebe da ih formalno usvaja Savet bezbjednosti OUN.

Zakazivanje termina otpocinjanja pregovora nije, ocigledno, usaglaseno sa organizacijama kosovskih Albanaca. Lako je pretpostaviti da iza toga stoji namjera da se isprovocira odbijanje ucesca i time postigne ravnomjernije rasporedjivanje snaznog pritiska iz medjunarodne zajednice koji je za sada koncentrisan prema srpskoj strani

Ovu opasnost uocili su i u vrhu vlasti u Srbiji i izmedju vise mogucih varijanti odlucili se da vlada bude nosilac novog i iznudjenog obrta u tretiranju kosovske krize. Saopstenje sa sjednice vlade od 10. marta formulisano je “opranim" rijecnikom, bez do jucer neizbjeznih uvredljivih i degradirajucih kvalifikativa rezervisanih za kosovske Albance. Poziva se grupa eksperata Medjunarodnog komiteta Crvenog krsta da posjeti Kosovo. Obraca se odgovornim predstavnicima kosovskih Albanaca s direktnim pozivom na otvoren dijalog bez do jucer neizbjeznog uslovljavanja o prethodnoj osudi terorizma i priznavanja Ustava Srbije. Nije proslo ni 24 casa od emitovanja saopstenja vlade, a vec se zakazuje prva runda pregovora i obelodanjuje sastav vladinog tima, uz ponudu svim parlamentarnim strankama da se pridruze radi jedinstvenog nastupa.

Ostaje bez odgovora, mozda najvazniji postavljeni zadatak jugoslovenskom predsedniku, da "povuce jedinice specijalne policije i obustavi akcije snaga bezbjednosti koje pogadjaju civilno stanovnistvo".

Poslovi na kratak rok

Ostaje, medjutim, cinjenica da su saopstenjem vlade pruzeni odgovori na samo dva od cetiri zadatka izricito postavljenih predsjedniku Milosevicu. Ostaje bez odgovora, mozda najvazniji postavljeni zadatak jugoslovenskom predsedniku, da “povuce jedinice specijalne policije i obustavi akcije snaga bezbjednosti koje pogadjaju civilno stanovnistvo". Pored toga od predsjednika Milosevica se jos trazi da saradjuje sa Kontakt grupom u primjeni onih akcija iz tacke 6. londonskog saopstenja, koje traze angazovanje Vlade SRJ (nova misija Gonsalesa na Kosovu, povratak dugorocnih misija OEBS-a, definiranje uloge haskog Tribunala na Kosovu). I dok se na ovaj potonji zahtev moze, bar donekle, uvjerljivo odgovoriti da njegova realizacija predstoji u vremenu do isteka zadatog roka, neizvrsavanje prvog moze sprijeciti i sam pocetak ponudjenog dijaloga, s time da i dalje glavni fokus odgovornosti bude usmjeren prema srpskoj strani. Slijedeci dani ce biti puni iznenadnih poteza kao u partiji saha koja se igra brzopotezno. Bila bi, medjutim, velika zabluda ukoliko bi se i dalje naivno vjerovalo da je moguce kljucne faktore medjunarodnih odnosa i dalje zamajavati ishitrenim potezima koji prikrivaju prave namjere i ciljeve. Ovakav neprihvatljiv pristup je vidljiv i nakon saopstenja vlade, kada se talas javnih reakcija, ukljucujuci tu i saopstenje savezne vlade i dalje, kao po inerciji, krece po istoj propagandnoj matrici jasno izrazenog govora mrznje koji je kontaminirao nasu javnu pozornicu, posebno posljednjih nedelja. Bez obzira, medjutim, na retoriku, osnovni kriterij kojim ce se vrednovati stvarna spremnost da se izadje u susret zahtijevima medjunarodne zajednice, i time ujedno i za sebe otvori povoljnije izglede rijesavanja jednog teskog i slozenog neuralgicnog pitanja, bice spremnost da se djelima dokaze zrelost i odgovornost vlastite politike. U sadasnjem trenutku, najkrace receno, to znaci spremnost da se u dobroj vjeri i bez predubedjenja pregovora o statusu Kosova i o punoj i dosljednoj zastiti ljudskih prava kosovskih Albanaca.

Posaljite nam vas komentar! Izbor vasih reagovanja i misljenja objavljujemo.
© 1995 - 1998 Yurope & ,,Nasa Borba" / Sva prava zadrzana /