MITROPOLIT ZAGREBACKO-LJUBLJANSKI I ITALIJANSKI JOVAN POVODOM PROGLASENJA STEPINCA MUCENIKOM

Mitropolit zagrebacko-ljubljanski i cele Italije Jovan povodom nedavne odluke pape Jovana Pavla Drugog o beatifikaciji (proglasenju svetim) nekadasnjeg hrvatskog kardinala Alojzija Stepinca, u razgovoru za “Nasu Borbu" izjavio je da je Rimokatolicka crkva merodavna da odluci o tome koje crkvene licnosti zasluzuju odredjeni rang, odnosno, da li zasluzuju ili ne da budu proglaseni za svetitelje ili mucenike. “Kao sto je u Srpskoj pravoslavnoj crkvi (SPC) po Ustavu dato pravo Svetom arhijerejskom sinodu da nekoga proglasi svetim, tako, po crkveno-pravnoj strani, po odredjenim kanonima i Rimokatolicka crkva je merodavna da u okviru svojih kompetencija donosi takve odluke u smislu proglasavanja odredjenih crkvenih licnosti ili kruga vernika koji zasluzuju odredjeni rang medju svetim".

Na pitanje sta on licno misli o odluci da se svetiteljem proglasi upravo Stepinac, cije je cutanje povodom jasenovackih zrtava tokom Drugog svetskog rata bilo povod za mnoge optuzbe, pa i sudjenje, mitropolit je odgovorio: “Proucavanje njegove biografije je stvar koja moze da se posmatra sa razlicitih aspekata. Kao sto se istorijski proucavaju odredjeni dogadjaji i licnosti na osnovu izvora arhivske gradje, kroz izjave svedoka i tako dalje, u obzir treba uzeti cinjenice, a sto se tice istorijske uloge kardinala Stepinca i njegovog sudskog procesa u Titovoj Jugoslaviji, smatram da kompetentni ljudi imaju sansu istrazivanja i utvrdjivanja istine na osnovu raspolozivih cinjenica".

Upitan da li ce, ako bude pozvan, doci na svecanost proglasenja Stepinca mucenikom, koja bi uz prisustvo pape trebalo da se odrzi 3. oktobra u hrvatskom svetilistu Mariji Bistrici, mitropolit Jovan je rekao: “Ja jos nisam sluzbeno zatrazio uputstvo od Svetog arhijerejskog sinoda ali smatram da u tim nasim odnosima sa Rimokatolickom crkvom postoji odredjeni protokol koji obevezuje crkvene licnosti na pojedinim polozajima".

Mitropolit je dodao da nije obavezan da o eventualnom odlasku na svecanost u Mariju Bistricu konsultuje Sinod vec da moze i sam u okviru svojih episkopskih prava i nadleznosti da procenjuje takve situacije .

Na pitanje kako se u krugovima SPC gleda na ulogu kardinala Stepinca u Drugom svetskom ratu mitropolit je rekao: “Ako se gleda kroz neku crkvenu dogmatsku koncepciju, postoji sveta tajna ispovesti, pokajanja, u kojoj mi praktikujemo bozansko pravo oprastanja grehova u smislu spasiteljevih reci iz Jevandjelja - kome oprostite na zemlji, bice oprosteno i na nebu, odnosno ono sto razresite na zemlji, bice razreseno i na nebu. Tu se misli na crkvenu disciplinu. Mi smo tu kao ucesnici u crkvenom sudu i kao saprestonici Hristovi. Ali nas sud kao jerarhije, kao svestenih lica, imace svoju eticku, jevandjelsku vrednost ukoliko su nasa merila kao merila Hristova. U Bibliji, kod premudrog Solomona je receno - kao sto je visoko nebo od zemlje, tako se razlikuju sudovi Bozji od sudova ljudskih. Prema tome, odluke crkvenih institucija imace svoju eticku vrednost koliko budu blizi Bozjim".

Mitropolit je istakao da se on, povodom ovog i svih drugih pitanja i razlika izmedju Rimokatolicke i Srpske pravoslavne crkve zalaze za hriscanski odnos jednih prema drugima. “Ne moramo se u svemu slagati i misliti isto ali bi se morali vladati onako kako nam vera i Jevandjelje nalaze, tolerantno i hriscanski", rekao je mitropolit Jovan.

Jasminka Kocijan