DA LI CE SEDISTE SRPSKE PATRIJARSIJE NA PREDLOG VLADIKE ARTEMIJA BITI VRACENO U PEC

Ideja vladike rasko-prizrenskog Artemija da se deo srpske Patrijarsije vrati u svoju istorijsku prestonicu - Pec nije sasvim nova, a svakako nije u vezi samo sa postovanjem istorije i tradicije. Drugim recima, ovaj predlog koji je iznet prvo na nedavno odrzanom Vanrednom svesrpskom crkveno-narodnom saboru, a zatim i zvanicno podnet Sinodu Srpske pravoslavne crkve (SPC) vise je povezan sa politikom i trenutnim zbivanjima na Kosovu nego sa tradicijom Crkve.

Vladika Artemije zapravo pokusava ne samo politicarima u zemlji i svetu vec i arhijerejima SPC da skrene paznju na Kosovo i da ih privoli da ucine nesto konkretno. Delima, a ne samo recima. Po njegovom misljenju, Crkva mora svojim primerom da pokaze da ne da Kosovo. Od velike pomoci srpskom narodu, na koji je on i na Vidovdan javno apelovao da “ostane na Kosovu kako bi Kosovo ostalo u Srbiji", bilo bi premestanje dela srpske Patrijarsije u Pec. Vec samo prisustvo srpskih arhijereja dalo bi moralnu snagu narodu koji bi tako video da nije od svih ostavljen.

Ta ideja da se Patrijarsija vrati u Pec pominjana je u crkvenim krugovima i ranije, zapravo jos pre nekoliko godina kada je postajalo jasno da su Srbi na Kosovu postali ubedljiva manjina.

Da podsetimo, prva srpska arhiepiskopija bila je uspostavljena 1235. godine upravo u Peci, a od 1346. godine arhiepiskopija je podignuta na nivo Patrijarsije. Pecka Patrijarsija bila je sediste SPC, sa prekidima u vreme vladavine Turaka, sve do 1920. godine kada je sediste premesteno u Beograd. Pecka Patrijarsija do danas je ostala stavropigijalni manastir spskog patrijarha, sto znaci da je pod direktnom jurisdikcijom poglavara SPC. To je, izmedju ostalog, razlog sto patrijarh Pavle nekoliko puta godisnje posecuje Kosovo.

Nedavno odrzana sinodska sednica, koja je trajala skoro pet sati, pokazala je da ni clanovi Sinoda nisu jedinstveni kada je rec o predlogu da se sediste SPC premesti u Pec. Iako je novinarima u zvanicnim izjavama receno da su svi clanovi Sinoda podrzali zahtev vladike Artemija, nezvanicno saznajemo da su protiv ovog njegovog predloga bili vladika banatski Hrizostom i episkop branicevski Ignjatije. Sinod je zakljucio da o premestanju sedista SPC treba da odlucuje Sveti arhijerejski Sabor na prvom narednom zasedanju.

Ako se zna da je redovno godisnje zasedanje Sabora tek sledece godine u maju, a vanredno, ako ga bude, obicno se ne zakazuje pre pozne jeseni ili zime, jasno je da preostali Srbi na Kosovu, osim pojedinacnih zalaganja nekih vladika, nece skoro imati priliku da konkretno osete podrsku SPC. Na delu, a ne samo na recima.

Jasminka Kocijan