SAVEZNA UPRAVA CARINA NE PROSLEDJUJE PARE U SAVEZNU KASU

Savezni budzet vezan u carinski cvor

U informaciji koju je u ime NBJ uputio Bozidar Gazivoda predsedniku Savezne vlade Radoju Konticu tvrdi se da Savezna uprava carina nije u poslednje dve i po godine, prema vazecim propisima, prosledila saveznom i republickim budzetima skoro milijardu dinara. Prenela ih je na svoj ziro racun, bankama i drugim pravnim licima. Sve kontrole onemogucio Mihalj Kertes

Jelica Putnikovic

Pored savezne i republickih drzavnih kasa u SRJ postoji, i kako stvari stoje, izgleda, sasvim autonomno funkcionise i kasa Savezne uprave carina. To se, najbolje, vidi iz informacije koju je 30. maja ove godine predsedniku Savezne vlade dr Radoju Konticu uputio mr Bozidar Gazivoda, zamenik guvernera Narodne banke Jugoslavije, u kojoj se nedvosmisleno tvrdi da je sve pokusaje kontrole baratanja sa novcem dospelim u kasu Savezne uprave carina onemogucio, od 12. decembra 1995. godine naovamo, Mihalj Kertes, direktor Savezne uprave carina. Sporna je suma od bezmalo milijardu dinara. Naime, od 1. januara 1995. godine do 30. aprila ove godine cak 985.031.956,65 dinara Savezna uprava carina nije, prema propisima datim u Naredbi o planu racuna za uplatu javnih prihoda, prosledila u Savezni i republicke budzete, vec ih je prenela na svoj ziro racun, bankama i drugim pravnim licima.

I pored toga sto je Savezna vlada vise puta intervenisala, prema ovoj Informaciji, ispada da kontrolori puteva novca na saveznom nivou imaju samo delimican uvid u to sta Savezna uprava carina radi sa prihodom od carina i carinskih dazbina, koji u potpunosti treba da idu u Savezni budzet, i sa prihodima od poreza na promet i akciza, koji treba da budu podeljeni izmedju Saveznog i budzeta Srbije i Crne Gore.

Zaobisli saveznu kasu

U pismu Konticu Gazivoda kaze da su Savezno ministarstvo finansija - Savezni budzetski inspektorat i Narodna banka Jugoslavije - Zavod za obracun i placanja, kontrolisali evidentni racun 845 Savezne uprave carina, koji se vodi kod Sluzbe za poslove platnog prometa organa, organizacija i fondova Federacije (za period od 1. januara 1995. do 30. aprila ove godine) - Filijala 40818 - Beograd. Kontrolisuci, istovremeno, i podatke o rasporedjivanju sredstava sa evidentnih racuna 845, sa kojima raspolazu carinarnice, (otvorenu kod organizacionih jedinica Zavoda) inspektor Saveznog budzetskog inspektorata i Zavoda za obracun i placanja NBJ su utvrdili da Savezna uprava carina nije spomenutih 985.031.956,65 dinara, prenela na uplatne racune grupe 840. A to je bila duzna da ucini prema Naredbi o planu racuna za uplatu javnih prihoda.

Konkretno, za 1995. godine tamo gde mu je, prema zakonu mesto, nije otisao prihod od 297.539.095,13, tokom 1996. godine u Savezni, republicke i budzete opstina, u visini zakonom propisanih procenata, nije stiglo 504.563.035,37 dinara, a u prva cetiri meseca ove godine 182.929.826,15 dinara. Ovakvim postupcima Savezna uprava carina je prekrsila Zakon o saveznom budzetu.

Kontrolori su, takodje, otkrili da je Savezna uprava carina, neposredno, sa evidentnog racuna 845 prenela tokom 1996. godine, na svoje racune (poslovne i depozitne) oko 120 miliona dinara. Za prava cetiri meseca ove godine SUC je na svoj depozit racun prenela 77.683.434,02 dinara.

Ovakvim novcanim transakcijama SUC je, kao korisnik sredstava Saveznog budzeta, prenosila sredstva na svoje racune mimo racuna Saveznog budzeta, odnosno mimo bilansa prihoda i rashoda savezne kase. U informaciji koju Gazivoda salje Konticu dalje se kaze da SUC nije koristila sredstva sa depozitnog racuna (racun 697) u skladu sa namenom tog racuna (prema Upustvu o jedinstvenom planu racuna za obavljanje platnog prometa u Sluzbi za platni promet, i resenjem o otvaranju tog racuna), vec je novac prenosila bankama, drugim pravnim licima i na svoj ziro racun, uz naznake: "placanje robe i usluga", "prenos" i "avans".

Zanimljivo je da u informaciji saveznom premijeru, Gazivoda istice da je NBJ pocetkom 1995. godine upozoravala SUC da koristi odgovarajuce prolazne racune 840, a ne da novac sa evidentnih racuna 845 rasporedjuje direktno na korisnike. Sluzba za platni promet je cak, u ovakvoj praksi SUC zatrazila misljenje Saveznog ministarstva finasnija.

Kertes ne da kontrolu
U informaciji koja je iz NBJ stigla u Saveznu vladu izricito se kaze da je SUC, konkretno njen direktor (Mihalj Kertes) onemogucavao da inspektori Saveznog budzetskog inspektorata izvrse kontrolu obracunavanja, uplacivanja i rasporedjivanja prihoda Saveznog budzeta. Izricito se navode datumi pokusaja kontrole (6. decembar 1995. godine, na primer) i urgencije (potpredsednika Savezne vlade i ministra finansija, na primer). U kontrolu Kertesovog nacina rukovodjenja SUC nije mogla ni inspekcija Ministarstva finansija Republike Srbije (22. avgusta prosle godine). Takodje, inspektorima je onemogucen uvid i u poslovanje Carinarnice Beograd, uz obrazlozenje da tako nesto nije odobrio direktor SUC (19. maja 1997. godine).

"Sefovska" sifra - necitka

U odgovoru iz Saveznog ministarstva finansija, medjutim, kaze se da ne postoji striktna zabrana da SUC "vrsi povracaj pogresno ili vise uplacenih prihoda neposredno sa racuna 845, s obzirom da je to cinila dugi niz godina. Zatim, da je u celini ovlascena i odgovorna za sve prihode koje naplacuje, i za njihov raspored po vrstama, kao i za povracaj vise ili pogresno uplacenih prihoda, te da je ona duzna da vodi racuna o tome kome donosi resenja o povracaju i da obezbedi tacnost u primeni propisa u oblasti za koju je zaduzena".

U praksi to je izgledalo ovako. Za prva cetiri meseca ove godine na evidentnom racunu 845 ostvaren je ukupan bruto promet od 810.255.690,85 dinara. Po nalogu SUC je, kada se odbiju kompenzacije i stornirani nalozi, na prolazni ziro racun 840 preneto 418.574.530,24 dinara, a preostalih 182.929.826,15 dinara je prenet na racune drugih pravnih lica i banaka. Od ove sume sa resenjem je preneto 62.777.824,74 dinara, s tim sto je gro novca otisao "Beobanka osiguranju" D.D. Beograd (36,8 miliona dinara).

"Inspektori Saveznog budzetskog inspektorata su, uvidom u resenja o pvoracaju navedenih prihoda konstatovali da su resenja tipska, da je u zaglavlju istih navedena neka od carinarnica, a sve su overene pecatom SUC, a ne navedene carinarnice i potpisane necitkom sifrom "sefa odseka za carinsko-upravni postupak po ovlascenju upravnika, bez navodjenja imena i prezimena", obavestava Gazovida Konticu.

Dalje kontrola je pokazala da je sa racuna 845 bez resenja oko 77,7 miliona prosledjeno na depozitni racun SUC (racun broj 697), a na racun Komercijalne banke AD Beograd je prosledjeno 26,7 miliona dinara. Sa ovog racuna SUC je dalje novac uplacivala cak i placajuci Stankom korporaciji, na primer (robe i usluge). Pod sifrom "prenos" novac je otisao Beobanci AD Beograd, ponovo Komercijalnoj banci AD Beograd, valjevskom "Krusiku", Beobanka osiguranju, ali i na redovni ziro rcaun SUC.

Klijentela uvek ista

Zanimljivo je znati da je racun 697 predvidjen za vodjenje sredstava depozita pravnih lica, a da je za SUC otvoren za njen zahtev, "za prenos dinarske protivvrednosti predatog zlata i dragocenih metala".

Praksa sa pocetka ove godine zapravo je nastavak delovanja SUC iz prethodnog perioda. Tokom 1996. godine, pronasli su inspektori, SUC je imala priliv od oko 2.149 milijardi dinara. Carinskim obveznicima vraceno je samo oko cetiri miliona dinara, a 256,14 miliona je vraceno po osnovu duplih uplata. U zaglavlju resenja o povracaju duple uplate "Beoosiguranju" Beobanke AD Beograd od oko 125,5 miliona dinara, pise da je rec o Carinarnici Beograd. U NBJ, medjutim, inspektori nisu uspeli da pronadju dokument na osnovu koga bi se potvrdila zakonitost ovakvog povracaja novca.

Nesto manji iznos, oko 103 miliona dinara, prosle godine je otisao Komercijalnoj banci AD, a 19 miliona je prosledjeno na racun Republicke (srpske) direkcije za robne rezerve. Ni za ove uplate nema pokrica.

Ista klijentela SUC je i u resenjima za prosledjivanje para tokom 1995. godine. Beobanka AD (njeno preduzece "Beoagencija") dobila je oko 86 miliona dinara, Direkcija robnih rezervi oko 57,3 miliona dinara, a tu su i "Jumko" (2,9 miliona dinara), dok je Beogradskim elektranama uplaceno dva miliona dinara, a preduzecu "Marina" iz Backe Palanke 1.745.640,00 dinara.

Posaljite nam vas komentar! Izbor vasih reagovanja i misljenja objavljujemo.
© 1997 Yurope & ,,Nasa Borba" / Sva prava zadrzana /