ZASTO JUL HOCE DA ASIMILIRA SK-PJ

Mico Carevic

Ovo sto se danas zove ljevica je program za gradjansko drustvo. To drustvo koje treba dovrsiti ne moze biti krajnji cilj ljevice. Kapitalisticka civilizacija je odigrala svoju progresivnu ulogu. Ona dalje sve vise uvlaci covjecanstvo u dramaticnu krizu - ugrozila je covjekovu okolinu i prijeti opasnost od ekoloske katastrofe, podredila je duhovne vrijednosti i zivot materijalnim vrijednostima i novcu, do vulgarnosti, prisutna su masovna drogiranja i smrtnost, raste siromastvo i bijeda u "trecem svijetu", ljudski zivot i drustveni odnosi se sve vise dehumanizuju.

To stanje treba prevazici naucnim humanistickim socijalizmom, koji treba da spasi covjecanstvo. Slom empirijskog socijalizma ne znaci kraj svakog socijalizma, kao ideje i pokreta, vec krah jednog modela, koji je jednopartijskim politickim monopolom i etatistickim nacinom upravljanja blokirao drustvo i uveo ga u krizu. Nije, dakle, socijalisticka revolucija za sve vreme odlozena u istorijski muzej. Usprkos sadasnjim uzmacima - njeno vrijeme nije proslo, ona je i dalje prisutna, i dalje ce se javljati u novim istorijskim formama i sa novim akterima.

Prisutno je i drugo shvatanje - da je empirijski socijalizam kraj svakog socijalizma. Govori se o "kraju ideologije" socijalizma i "konacnoj pobjedi kapitalizma", za sva vremena. Tu bi trebalo da bude i "kraj istorije", jer bolje se drustvo, navodno, ne moze stvoriti.

Savremena ljevica trebalo bi da bude inovator "nove emancipatorske integrativne, humanisticke, slobodarske civilizacije". Nazalost, nemamo takve ljevice, niti njeni predvodnici sada tako misle. To nije ni ona u SRJ, a jos manje u RS. Sadasnja ljevica se krece u okviru gradjanskog drustva, ona je tako i personalno sastavljena. Pa i u ovakvu ljevicu mnogi su zalutali.

Lokalni izbori u RS Udruzenu ljevicu su deklarisali i pregazili. U toku izborne kampanje Udruzena ljevica je bila neinventivna, u svemu kasnila i ostala anonimna.

Na TV promocijama i na drugim mjestima, na kojima je nastupala i gdje je plasirala svoj izborni program Udruzena ljevica je djelovala beskrvno. Poslije jednog TV nastupa, predstavnici Socijalisticke partije poducili su predstavnike Udruzene ljevice kakav bi trebao biti njen izborni program.

I za dovrsenje gradjanskog drustva potrebna je savremena ljevica, koja ce okupiti sve progresivne snage i nece biti protiv komunista, kao sto su sada pojedine stranke koje sebe nazivaju ljevicarskim. U jednom razgovoru sa funkcionerima JUL u Beogradu u odnosu izmedju SK-PJ i JUL, jedan funkcioner je rekao: "Zajebi SK-PJ, predjite u JUL". Zato oni koji antagoniziraju odnose izmedju SK-PJ i ljevice u RS mogu naici na podrsku i u SK-PJ i JUL u Beogradu. Vise od dvije godine prenosi se ideja iz Beograda u RS o prevodjenju clanova SK-PJ u clanstvo ljevice i gasenja SK-PJ. Mnogi su prevedeni. U tome se izrazava potpuno nepoznavanje uloge komunista u savremenim oblicima okupljanja ljevih snaga.

Savremena ljevica svoj socijalno-klasni identitet moze zasnovati na glavnim nosiocima proizvodnje i usluga i na naucno-tehnoloskim inovacijama. Svi pokreti koji se na tome ne zasnivaju nemaju trajne i sigurne buducnosti. Etnicki i teritorijalni partikularizam sprecavaju stvaranje ljevice, moderne koncepcije razvoja i suzava prostor integracije i modernizacije.

Kako je govorio Lefevr: "Danas se socijalizam moze da obnovi ako se ponovo formulise, a moze se formulisati samo obnavljajuci". Razumije se, ona se moze obnoviti savremenim proizvodnim snagama u kojima je covjek bitan faktor produkcionih odnosa.

Ovaj drustveni zakon vazi i za ljevicu. Ona se moze afirmirati u procesu promjena - od tradicionalnih i klasicnih partija ka modernom, pluralistickom, demokratskom, ljevom pokretu. Taj proces osjetno jos nije krenuo. Nedostaje solidniji, idejni, teorijski, kadrovski potencijal.

Danasnja ljevica je vise okrenuta prema malogradjanskom, nego savremenom drustvu, koje treba da prevazidje gradjansko drustvo. Danasnji svijet u kome zivimo objektivno predstavlja prelazni period, samo se postavlja pitanje da li smo svjesni toga. Rijec je o znacajnim novim elementima i oblicima prelaska iz jednog nacina proizvodnje i raspodjele u drugi. U taj pokret treba unositi idejnu, naucnu i moralnu svijest o neophodnosti novih drustvenih procesa, zasnovanih na nauci. Menjanje "zrelog kapitalizma" u "novi socijalizam" bice dug i slozen istorijski proces. On se nece moci ostvariti samo spontano, vec i kontinuiranim organizovanim akcijama, cije procese umnogome treba da utvrdjuje nauka, koja ce se u praksi potvrdjivati i na taj nacin postati naukom.

Savremeni socijalisticki procesi moraju se prepoznavati po karakteru proizvodnih odnosa, po visem stepenu demokratije u kojoj je covjek faktor participacije i suodlucivanja, po stepenu solidarnosti, pravde i humanizma u odnosu na kapitalizam. U tom smislu socijalizam je prelazno mjesovito drustvo, koje u sebi spaja "iskustvo revolucionarnog socijalistickog i reformistickog pokreta, civilizacijske tekovine moderne nauke i tehnologije, kulture, filozofije, informatike, ekologije, novih drustvenih pokreta civilizovanog drustva". U svakom slucaju, ovo sto imamo nije moderna ljevica, niti ce postati dok se ne utvrdi njen naucni, idejni, organizacioni koncept. Ona moze biti idejno i politicki pluralisticka, ali ne moze biti sastavljena od razlicitih socijalno-klasnih grupa koje su u sukobu zbog vlasnickih i najamnih odnosa u produkcionim odnosima. U to nas poducava cijela istorija klasnog drustva. Danas ima vise raznih frakcija ljevice. Stoga je potrebno da se dodje do saznanja koja bi to bila prava ljevica u programskom, idejnom, politickom, personalnom smislu, sa moralno kulturnim vrednostima. Takva ljevica nije za sada moguca bez moderne komunisticke organizacije.

(Autor je profesor Univerziteta u Banjaluci)